Refakatçi izni hakkını kullanabilmek için aşağıda belirtmiş olduğumuz işlerde çalışanların başvuru yapmaları gerekir. Bu kurumların dışında kalan işçiler için iş kanununda refakat izni gibi herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.
Refakat iznini: TSK, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvelik Komutalığı muvazzaf çalışanları,devlet memurları, 657’ye sözleşmeli çalışanlar kullanabilmektedir.
Yukarıda belirtilmiş çalışma hakkına sahip olan kişilerin ise bir takım şartları yerine getirilmiş olması gereklidir. Buna göre memurlara refakat izni verilebilmesi için memurun;
Çalışan memurun bakmakla yükümlü olduğu kişilerin annesi, babası, eş ya da çocuklarından bir tanesi olması gerekiyor.
Çalışanın anne, baba, eş ve çocuklarından bir tanesinin beklenmedik bir kaza sonrasında hayatının tehlikeye girmesi ve bu durumun doktor raporuyla belgelenmesi halinde.
Refakat izni sağlık kurulu raporunda, refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi hâlinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katına kadar uzatılır.
Çalışan bir memur aynı dönem içerisinde birden fazla refakatçi izni kullanmaz. Aynı kişi için refakat izni 6 aydan daha fazlası için kullanılamaz
Çalışan memurun refakat ettiği hastanın durumunun iyileşmesi ve bakıma ihtiyacının kalmaması halinde memur refakat izninin bitmesini beklemeden önce görevine başlamak durumundadır. Eğer ki görevine başlamaz ise bu durumda görevin terk etmiş olarak ayılarak özel hükümlere göre işlem yapılması sağlanır.
Refakat izninin kullanıldığı süre içerisinde memurun her şekilde hakları korunur ve saklı kalır.
Refakat izni süresince memura harcırah ya da yolluk adı altında hiçbir ödeme yapılmaz.
Refakat izni hastanın evde ya da hastanede olmasına bakmaz.
Refakat izninde hastanın hangi şehirde olduğunun önemi yoktur. Görev aldığı şehrin dışında başka bir şehir içinde kullanılabilmektedir.
Memurun mutlaka refakat izni sonrasında görevine başlaması gerekir. Ekstra bir süre uzatımı ya da yol hakkı gibi seçeneği yoktur.