“Alerjik rinit nedir?” sorusu özellikle bahar aylarında fazlasıyla cevap arayan bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır.
Alerjik rinit, burun içindeki mukozanın allerjen adı verilen bazı yabancı maddelere karşı aşırı tepki göstermesi sonucu oluşan bir durumdur. En yaygın alerjenler arasında polen, küf sporları, ev tozu akarları, hayvan tüyleri ve bazı gıdalar bulunur. Alerjik rinit, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırma, kaşıntılı ve sulanmış gözler gibi belirtilerle kendini gösterir.
Alerjik rinit genellikle mevsimsel ya da yıl boyunca devam eden (perennial) olmak üzere iki türde sınıflandırılır:
- Mevsimsel alerjik rinit nedir: Özellikle polenlerin havada daha yoğun olduğu bahar ve sonbahar dönemlerinde ortaya çıkar.
- Yıl boyunca devam eden (perennial) alerjik rinit nedir: Genellikle ev tozu akarları, hayvan tüyleri, küf sporları gibi sürekli temas halinde olunan alerjenlerle ilişkilidir.
Alerjik rinit tedavisi genellikle semptomları hafifletmeyi amaçlar ve alerjenlerle teması azaltarak, ilaçlarla ve bazı yaşam tarzı değişiklikleriyle mümkündür. Tedavi yöntemleri şunları içerir:
- Antihistaminikler: Burundaki alerji tepkisini azaltarak kaşıntı, burun akıntısı ve hapşırma gibi semptomları kontrol altına alır.
- Nazal kortikosteroid spreyler: Burun içine uygulanan kortikosteroid içeren spreyler, burun tıkanıklığı, iltihaplanma ve şişmeyi azaltarak semptomları hafifletir.
- Dekonjestanlar: Burun tıkanıklığını hafifletmek için kullanılır. Ancak, dekonjestanların uzun süreli kullanımı burun mukozasının zarar görmesine ve bağımlılık gelişmesine yol açabilir. Bu nedenle, uzun süreli kullanımdan kaçınılmalıdır.
- Alerjen kaçınma: Mümkünse, alerjenlere maruziyeti azaltmak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapmak faydalı olabilir. Örneğin, polenlerin yoğun olduğu dönemlerde dışarı çıkmaktan kaçınmak, evde düzenli temizlik yapmak, evcil hayvanları yatak odasına sokmamak gibi önlemler alınabilir.
- Alerjen immünoterapisi (aşı tedavisi): Şiddetli ve tedaviye dirençli vakalarda, alerjen immünoterapisi düşünülebilir. Bu yöntemde, hastaya özel olarak hazırlanan alerjenler içeren aşılar düzenli aralıklarla cilt altına enjekte edilerek bağışıklık sistemi alerjene karşı tolere edilmeye çalışılır.
Tedaviye başlamadan önce, doğru teşhis ve tedavi planı için bir kulak burun boğaz uzmanı veya alerji uzmanı ile görüşmek önemlidir. Uzman hekim, semptomların şiddetine, alerjenlere maruz kalma durumuna ve hastanın sağlık durumuna göre uygun tedavi yöntemini belirleyecektir.
