Bedensel engelliler konusunu açıklığa kavuşturmadan önce ilk yapmamız gereken şeyinde bedensel engelli tanımını anlatmak olduğunu biliyoruz. Bunun içinde önceliği bu konuya verdikten sonra engelli oturma minderi, engelli oturma sandalyeleri, engelli duş oturağı gibi engellilerin ve ailelerin hayat konforunu artıran bir takım eşyalardan bahsetmek istiyorum.
Bedensel Engelli Tanımı: Doğum öncesinde, doğum sırasında ya da doğumdan sonraki süreç içerisinde herhangi bir nedenden dolayı kemik, kas ya da sinir sisteminde meydana gelen bozukluklar neticesinde vücudun bedensel yeteneklerini farklı derecelerde kullanabilmesi ya da hiç kullanamaması sonucunda toplumda yaşam koşullarına uyum sağlamada güçlük, günlük ihtiyaçların yerine getirilememesi, bunun içinde bir başkasının koruması, bakımı ya da desteğine ihtiyaç duyabilecek kişilere bedensel engelli denilmektedir.
Bedensel engelli bir kişinin sağlıklı insanlardan farklı olarak eğitim hizmetlerinden gerektiği şekilde yararlanamadığından bu şekilde olan kişilere psiko-sosyal, duygusal gereksinimin de anın da aynı zamanda hareket ve fonksiyonel yeteneklerin geliştirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bedensel engelli kişilerde kaba ve de ince motor hareketleri olumsuz bir şekilde etkilenmiştir dolayısıyla bu insanlarında kendilerinden beklenmiş olan hareketleri ve becerileri yerine getiremezler. Dolayısıyla hayat standartları da kısıtlanmış olacaktır. İşi biraz daha detaylı bir şekilde incelersek bedensel engellilerin nedenleri de vardır. Bu duruma neden olabilecek hastalıklar ise şu şekilde değerlendirilebilir.
Serebral Palsi:
Serebral Pals hastalığı SP şeklinde kısaltılarak tanımlanmıştır. Beynin gelişmekte olan dönemi içerisinde yani gebeliğin başlangıcından iki yaşın sonuna kadar olan süreç içerisinde çeşitli nedenlerden dolayı zarar görmesi ve sonrasında da ortaya çıkmış olan duyu, algı, hareket bozukluğunun tanımlanmasıdır. Bu hastalık neticesinde ortaya çıkan tablo ise beynin zarar görme derecesine bağlı olarak değişebilir. Hasarın yerine ve işinin yaşına göre de tablo daha ilerleyici olabilecektir. Bu hastalıkta tablo farklılık gösterebilir bunun içinde vücudun bütününün etkilenmesine tetraparezi daha çok bacakların etkilendiği şekli diparezi vücudun bir yarısının etkilenmesi hemiparezi, tek kol veya tek bacak etkilenmesi monoparezi olarak adlandırılır.
Spastik Tip:
Kasın istem dışı sertliğini ifade eden bu durum; hareketlerin yavaşlamasına, harekette kontrol güçlüğüne ve çeşitli hareket kayıplarına sebep olur.
Atetoit Tip:
Hareket ve pozisyonlara bağlı olarak kaslar bazen sert bazen de gevşektir. Hareketler istemsiz, yavaş ve sürüncemelidir.
Ataksik Tip:
Duruş, denge bozuklukları, hareketlerde titreme ve koordinasyon bozuklukları ile karakterizedir.
Hipotonik Tip(Gevşek):
Tüm vücut kaslarında yaygın gevşeklik söz konusudur.
Karışık Tip:
SP’nin farklı tiplerine ait özellikleri bir arada taşır. Çoğunlukla atetoid ve spastik tip birliktedir.
Genetik Kökenli Hastalıklar
Genetik kökenli hastalıklarda motor geriliğinin neden olduğu bir takım hareketlerin kaybı da söz konusu olabilecektir. Burada örnek vermek gerekirse; Down sendromu, Subakut sklerozan panensefalit, Joubert sendromu, Rett sendromu, Prader-Willi sendromu, Williams sendromu vb. gibi hastalıkları belirtebiliriz.
Mental Motor Gerilik
Bu tip durumlarda hastalarda zekanın ve motor hareketlerin aynı anda gerilemiş olduğu görülebilmektedir.
Doğuştan Kol Felci
Kol felci doğuştan meydana gelebilir. Bu durumda doğum esnasında kola giden sinirlerin zedelenmesi neticesinde ortaya çıkar ve hareketi etkiler. Bu durum tek taraflı olarak bilinir ve bu durumda olan kolda his ve hareket kaybı olduğu gibi omuzda ve de omuz bölgesindeki kaslarda zayıflık görülebilecektir.
Hidrosefali – Spina Bifida-Meningomyelosel
Bu hastalıkta omurilik ve omurilikteki sıvının dışarıya doğru kese halinde çıkmasıdır. Yani bir anlamda omurilikte fıtık halidir. Bu durumda ise tek ya da çift bacaklarda farklı tablolar olacak şekilde felç durumu meydana gelebilir. Bazı hastalarda ise omurilik içerisinde geçen sıvı dolaşım bozukluğuna uğrayacağı içinde Hidrosefali hastalığı görülebilecektir. Hidrosefali ise beyinin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilecek ciddi bir rahatsızlık olarak görülmüştür. Bu durumda bebeğin kafasına takılan şant isimli bir cihaz takılarak BOS’un karın boşluğuna gönderilmesi sağlanmış olacaktır. bu süreç içerisinde aileyi ise zor günler bekliyor olabilir. Bazen şant ameliyatının vücuda uyum sağlamaması neticesinde de çeşitli ameliyatlar gerçekleştirilebilecektir.
Doğuştan Kas Hastalıkları:
Doğuştan kas hastalıkları bebeğin doğumuyla birlikte kendisini gösterecek ve zamanla kas güçsüzlüğü ile ilerlemeye başlayacaktır. Kaslarda meydana gelen güçsüzlükler ise eklem sertliklerine ve de eklemlerde şekil bozukluğuna neden olabilir. bu durumda da ilerleyici sakatlıkların görülmesi mümkün olabilecektir.
Merkezi Sinir Sistemi Yaralanmaları:
Merkezi sinir sistemi yaralanmalarının nedenleri genellikle trafik kazası, düşmeler ya da ateşli silahlarla vurulmalar neticesinde gerçekleşebilir. Bu durumda geçici olan sonuçlar ortaya çıkabileceği gibi aynı zamanda da kalıcı olan durumlar meydana gelebilmektedir.
Kronik Hastalıklar ve Motor Gelişim Gerilikleri
Bu hastalıklar doğuştan olabileceği gibi aynı zamanda da sonradan meydana gelebilir. Bu durum hayatının bundan sonraki bölümlerinde devam edeceği gibi ilerleyici de olabileceğinden kişide motor hareketlerde bozulmalar meydana gelebilecektir.
Engelli Oturma Minderleri
Fiziksel engellilerde oturuş pozisyonları çok önemlidir. özellikle de yürüyemeyen engelli kişilerin sürekli oturmak zorunda olduğunu düşünürseniz burada bacak ve kalça yapılarında da bozukluk meydana gelebilecektir. Böyle bir durumun oluşmaması adına da engelli oturma minderleri geliştirilmiştir. Bu minderler farklı özelliklerde ve boyutlarda satılır. Engellinin fiziksel durumuna göre tercih edilebilir ve sipariş verilebilir. Özellikle de SP hastalarını ya da Spina bifida hastalarını düşünecek olursak burada ciddi skolyoz hastalığı sonuçları da ortaya çıkabilmektedir. Bunun içinde doktorunuza danışarak bu hastalık ve minderler hakkında detaylı bilgiler almanızı tavsiye ederiz.
Engelli oturma sandalyeleri
Engelliler için oturma sandalyeleri de çok önemlidir. bunun için engellinin konforunu artırmak için oturma sandalyesi seçilmesi gerekiyor. Bu konuda bir çok markanın sahip olduğu modeller mevcuttur ancak bunun yanı sıra engellinin durumuna göre özel üretimlerde gerçekleştilebilmektedir.
Engelli duş oturağı
Son olarak ise engellilerin hijyenik bakımlarını değerlendirelim istedik. burada dikkatleri ilk çeken ise engellinin kişisel temizliği ve banyo süreci oluyor. Engelli eğer ki oturma pozisyonunu sağlayamıyorsa ve desteksiz oturamıyorsa bu durumda yıkama süreci daha sıkıntılı olacak ve bu süreç içerisinde de aileye büyük görev düşecektir. Ancak engelli oturur duruma gelebiliyorsa bu durumda pratik ve duvara monte edilebilecek çok basit aksamların satışı gerçekleştirilmektedir. Bunları internet ya da medikaldan temin ederek monte işlemini kendiniz yapabileceğiniz gibi satın aldığınız yerlere de montesini yaptırabileceksiniz. Engelli bu sayede ayakta durmak yerine buraya oturarak banyosunu kendi kendisine de gerçekleştirebilir. Üstelik bunların katlanabilir özelliği sayesinde de banyoda yer kaplamaz.
