Diş eti kanaması öncelikle en yaygın diş eti hastalığı olmakla beraber başka sağlık sorunlarına da işaret edebilir. Diş eti kanamasının en yaygın nedeni iyi ağız sağlığı alışkanlıklarına sahip olmamaktır. Günde en az iki defa diş fırçalamak, günlük diş ipi kullanmak ve düzenli diş muayeneleri yaptırmak gibi iyi ağız sağlığı alışkanlıkları, diş eti kanamasını ve dişeti itihaplanmasını önlemeye ve bazı vakalarda durumu tersine çevirmeye yardımcı olabilir. Diş etlerinin zaman zaman kanaması, bireyin dişlerini çok kuvvetli fırçalamasından veya kullandığı protezin tam yerine oturmamasından da kaynaklanabilir.
Daha sık görülen diş eti kanaması periodontitise, vitamin eksikliğine, trombositlerin yani pıhtılaşma hücrelerinin eksikliğine ve lösemi yani kan kanseri gibi daha ciddi durumların varlığına da işaret edebilir.
Diş Eti Kanamasının Belirtileri Ve Tipleri Nelerdir?
Diş eti kanaması, adından da belli olduğu üzere dişler ile diş eti arasındaki bölgenin çeşitli nedenlerden dolayı kanamasıdır ve başka tıbbi sorunların işaretidir. Bu kanama yaygın olarak sert meyve veya yiyecek gibi bir besini çiğneme, diş fırçalama gibi diş etlerinin dış bir etken ile etkileşime girmesinden kaynaklanabileceği gibi, bazı nadir ve daha ağır sebepleri olan vakalarda kendiliğinden de gerçekleşebilir.Şiddetli veya uzun süreli yani kronik bir diş eti kanaması olan bireyler ile kanamayla birlikte açıklanamayan başka belirtilerin varlığını gözlemleyen bireyler bir an önce diş doktoruna başvurmalıdır.
Nedenleri
Diş Eti Kanaması Neden Olur?
Diş eti kanamasının en yaygın görülen nedeni, diş eti hattında plak birikmesidir. Dişte plak varlığı ise diş eti iltihabı adı verilen bir duruma yol açabilir. Düzenli olarak temizlenmeyen ve çıkarılmayan plak ise tartar halini alarak sertleşir. Bu tartar başta artan kanamaya ve ilerledikçe periodontitis olarak bilinen daha gelişmiş bir diş eti ve çene kemiği hastalığına yol açabilir. Diş eti kanamasının diğer yaygın nedenleri arasında ise bireyin sahip olabileceği herhangi bir kanama bozukluğu, çok sert fırçalama alışkanlığı, çok sert diş fırçası, dişte veya diş etinde enfeksiyon, hamilelik sırasında hormonal değişiklikler, iskorbüt yani ilerlemiş C vitamini eksikliği, K vitamini eksikliği, kan sulandırıcıların kullanımı, lösemi, bireye uymayan takma dişler veya diğer diş protezlerin kullanımı ile yanlış diş ipi kullanımı sayılabilir.
Diş Eti Kanaması İle Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?
Diş eti kanaması diş plaklarının oluşumunun yanı sıra daha nadiren de olsa birden çok farklı tıbbi komplikasyonlardan kaynaklanabilir.
Diş Eti İltihaplanması
Diş etlerinin kanaması, yaygın olarak diş eti iltihabının bir işaretidir. Bu en yaygın ve hafif bir diş eti hastalığı türüdür ve diş eti altında biriken plaktan kaynaklanır. Diş eti iltihabı olan bireylerin diş etleri tahriş olabilir, kızarabilir ve şişebilir. Dişlerin fırçalanması sırasında kanama görülebilir.
Dişlerinize iyi bakarak bu sorundan kurtulabilirsiniz. Dişlerinizi günde iki kez fırçalayın, her gün diş ipi kullanın, her gün antibakteriyel gargara ile durulayın ve düzenli olarak diş hekiminize görünün.
Periodontitis
Diş eti iltihabının tedavi edilmediği vakalarda, durumun bireyin dişlerini destekleyen dokuya ve kemiğe zarar veren uzun süreli bir diş eti rahatsızlığı olan periodontite yani periodontal hastalığa dönüşecek şekilde ilerlemesi mümkündür.
Periodontiti olan bireylerin diş etleri daha geniş çaplı iltihaplanabilir ve dişlerin köklerinden uzaklaşabilir. Kolayca kanayan dişler, gevşemiş ya da ayrılan dişler, ağız kokusu, ağızda kötü bir tat, ısırma sırasında dişlerin birbirine uymaması ya da uyma biçiminde bir değişiklik ve kızarmış, şişmiş ya da hassas diş etleri de periodontal hastalığın belirtisi olabilir.
Periodontal hastalığın tedavi edilmediği vakalarda birey dişlerinin bir kısmını kaybedebilir.
Diyabet
Kanama veya şişmiş diş etleri, tip 1 veya tip 2 diyabetin bir uyarı işareti olabilir. Bu hastalığa sahip olan bireylerin bağışıklık sistemi ağızdaki mikroplarla savaşmada o kadar etkin değildir, bu nedenle diş eti hastalığı gibi enfeksiyonlara yakalanma olasılığı daha yüksektir. Buna ek olarak diyabetle birlikte bireyde görülen yüksek kan şekeri değerleri vücudun iyileşmesini zorlaştırır ve bu da diş eti hastalığını daha da kötüleştirebilir.
Lösemi
Diş etlerinde kanama, bir kanser türü olan löseminin belirtisi olabilir.
Normal şartlarda kanda bulunan trombositler vücudun kanamayı durdurmasına yardımcı olur. Lösemi olan bireylerde trombosit sayısı düşüktür. Bu durum diş etleri de dahil olmak üzere vücudun farklı bölgelerinde kanamayı durdurmayı zorlaştırır.
Trombositopeni
Dişlerini fırçalarken başlayan diş eti kanamasının kendi kendine durmadığı vakalarda bireyin diş etleri tahriş olabilir veya bu durum trombositopeninin varlığına işaret ediyor olabilir.
Trombositopeni rahatsızlığı olan bireylerin vücudunda kan pıhtısı oluşturmaya yetecek kadar trombosit bulunmaz. Bu da bireyin diş etleri de dahil olmak üzere vücudunun farklı bölgelerinde fazla kanamaya yol açabilir.
Hemofili veya Von Willebrand Hastalığı
En küçük kesikte veya diş tedavisinde çok yoğun diş eti kanaması veya ağır kanaması olan bireylerde hemofili veya Von Willebrand Hastalığı gibi bir bozukluk mevcut olabilir. Bu durumda bireyin kanı düzgün bir şekilde ve normal hızda pıhtılaşamaz, bu nedenle diş eti kanaması ortaya çıkabilir.
C Vitamini Eksikliği
C vitaminivücutta dokuların büyümesine ve onarılmasına yardımcı olur, oluşan yaraları iyileşmesini sağlar, bireyin kemiklerini ve dişlerini güçlendirir. Vücudunda yeterli C vitamini olmayan bireyler kendilerini zayıf ve huzursuz hissedebilirler. Zaman içerisinde bireyin diş etlerinde şişlik ve kanama da olabilir.
C vitamini açısından zengin besinler olan brokoli, çilek, dolmalık biber, domates, patates ve turunçgillerin günlük normal beslenme sürecinde düzenli tüketilmesi hem C vitamini eksikliğini hem de iskorbüt hastalığını engelleyebilir.
İskorbüt
İskorbüt, C vitaminin vücutta ciddi oranda eksik olduğu durumlarda ortaya çıkan, yetersiz beslenmeyle ilgili bir hastalıktır. Bireyi zayıflatabilir, kansızlığa ve cilt altı kanamalarının görülmesine neden olabilir. Kanayan diş etleri tipik bir iskorbüt belirtisidir.
K Vitamini Eksikliği
Diş etlerine kanamanın çok olduğu vakalarda, durumun nedeni yeterli K vitamini alınmaması olabilir.
K vitamini kanın düzgün şekilde pıhtılaşmasına yardımcı olur ve kemik sağlığı için de gerekli bir vitamin türüdür. Bireyin beslenme sırasında yeterince K vitamini almaması ya da alınan K vitaminin vücut tarafından iyi emilmemesi durumu kanama sorunlarına neden olabilir.
K vitamini açısından zengin besinler olan ıspanak, kanola yağı, lahana, marul, pazı, soya fasulyesi, su teresi, yeşillikler ve zeytinyağının günlük normal beslenme sürecinde düzenli tüketilmesi K vitamini eksikliğini engelleyebilir.
Hamilelik
Hamilelik sırasında meydana gelen hormonal değişiklikler diş etlerinin daha hassas olmasına neden olabilir. Bu da genellikle diş eti kanamasına neden olur.
Diş Eti Kanaması Nasıl Önlenir?
Diş eti kanamalarının önlenmesi için yapılabilecek en etkili yöntem, doğru diş sağlığı alışkanlıklarına sahip olmaktır. Bireyler dişlerini günde en az iki kez yumuşak kıllı bir diş fırçasıyla nazikçe fırçalamalıdır. İdeal olarak her yemekten sonra diş fırçalamak en doğru alışkanlıktır. Buna ek olarak günde iki kez diş ipi kullanmak plak oluşumunu önleyebilir. Buna rağmen oluşan plakların çıkarılması için en az 6 ayda bir diş hekimini ziyaret etmek doğru olacaktır. Diş hekiminin bu ziyaretler sırasında sunacağı önerileri göz önünde tutmak ve vereceği talimatları evde bakım sırasında uygulamak en sağlıklı sonuçları verecektir.
Tanı Yöntemleri
Diş Eti Kanaması Nasıl Teşhis Edilir?
Diş eti kanaması tanısının konulması için diş doktoru öncelikle bir fizik muayene gerçekleştirir ve hastanın sağlık geçmişi hakkındaki bilgileri soracağı çeşitli sorular ile öğrenmeyi hedefler. Hasta gözlemlediği bütün belirtilerini bu muayene sürecinde diş doktoru ile konuşmalı ve sahip olabileceği diğer koşullar veya hastalıklarla ilgili bilgileri paylaşmalıdır.
Doktor plak ve tartar haricinde diş eti kanamasına neden olabilecek herhangi bir durumun mevcudiyetini kontrol etmek için aralarında kan testleri de bulunan çeşitli laboratuvar testlerinin yapılmasını uygun görebilir.
Tedavi Yöntemleri
Diş Eti Kanaması Nasıl Tedavi Edilir?
Diş eti kanamasının tedavisi, kanamanın nedenine göre farklılık gösterir. Plak ve tartarın diş sağlığı uzmanı tarafından temizlenmesi birçok vakada kanamanın durmasını sağlar. Bu süreçten sonra iyi diş sağlığı alışkanlıklarının sürdürülmesi ve düzenli dişçi ziyaretleri durumun tekrarlanmasını engeller.
Diş plağı haricinde, daha farklı durumlardan kaynaklanan diş kanaması tedavisi ise, altta yatan durumun tedavisini gerektirmektedir. İyi diş sağlığı alışkanlıkları bu aşamada da bireye yardımcı olur. Bu süreçte birey diş temizliği sırasında doktorun tavsiyesine göre doğru yumuşaklıkta bir diş fırçası kullanmalıdır.
Diş Eti Kanaması İçin Evde Bakım
Diş eti kanamasının varlığını erken belirlemek ve ortaya çıkmasını önlemek için bireylerin alabileceği bir takım önlemler mevcuttur.
Dengeli ve sağlıklı beslenmek, diş sağlığının korunmasına yardımcı olabilir. Bireyler öğün aralarında atıştırmaktan kaçınmalı ve karbonhidrat tüketimini azaltmalıdır. Tütün ürünleri hem diş eti kanamalarını daha ağır bir hale getirir, hem de diş etlerinin kanamasına neden olan diğer sorunların varlığını maskeleyebilir, bu nedenle başta sigara içmek olmak üzere tütün ürünü kullanımından kaçınmak gereklidir.
Eğer vitamin eksikliği teşhisi varsa, birey daha fazla vitamin tüketecek şekilde günlük beslenme alışkanlıklarını düzenlemeli ve doktorun tavsiye ettiği oranda vitamin takviyesi almalıdır. Eğer kullanılan bir ilacın yan etkileri diş etlerinin kanamasına neden oluyorsa, bu durum doktora bildirilmeli ve doktorun uygun gördüğü durumlarda farklı ilaçlar değerlendirilmelidir. Kullanılan ilaçlar ilk önce doktorla konuşmadan asla değiştirilmemelidir.
Takma dişler veya diğer diş aletleri bireyin ağzına tam oturmuyor ya da diş etlerinde ağrılı lekelere neden oluyorsa bir an önce diş hekimine görünmek gereklidir. Diş etlerini incitmekten kaçınmak için diş hekimini tarafından dişlerin nasıl fırçalanması ve diş ipinin nasıl kullanılması gerektiğine dair verilecek talimatlar izlenmelidir.
