Gelir Vergisi Kanununun ‘sakatlık indirimi’ni düzenleyen 31. Maddesi 2003 senesinde 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle değiştirilmiştir. Bu kanun maddesine göre, çalışma gücünün asgari %80ini kaybeden memur yada işçi birinci derece engelli, % 60ını kaybeden ikinci derece engelli ve % 40ını kaybeden üçüncü derece engelli sayılmaktadır.
BAĞ-KUR sigortalısı vergi indirimi belgesi alamaz
Engelli vergi indirim belgesi yalnız SSK sigortalısı ve devlet memurları yani ücret geliri elde eden kişiler alabilir. BAĞ-KUR sigortalılarına engelli vergi indirim belgesi verilmesi mümkün değildir. Fakat BAĞ-KUR şartlarından emekli olacak engelli kişilere de kolay emeklilik hakkı tanınmıştır. Engellilere tanınan bu pozitif ayrımcılık, ödeyecekleri verginin çalışma gücü tam olan kişilere göre bir miktar daha az olmasıyla sınırlı değildir. Engellilerin çalışma yaşamında, emekli olma şartlarına da dikkat edilmiştir. Bu pozitif ayrımcılığın neticesinde engelli kişiler gerekli olan sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını tamamlayınca herhangi bir yaşı beklemeden emekli olurlar. Sigortalılık süresi işe giriş tarihine göre 15-20 sene arasında, prim ödeme gün sayısı ise 3600-4400 gün arasında değişir.
Vergi indirim belgesi nereden alınır
Engelli olduğu için vergi indiriminden faydalanmak, diğer bir deyişle daha az vergi ödeyip yaşı beklemeden emekli olmak isteyen kişilerin başvurularını;
- İl Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne
- Vergi dairelerine
- Mal Müdürlüğüne
Yapmaları gerekir.
Engelli vergi indirim belgesi başvurusunda istenecek olan belgeler ise;
- Sakatlık, vergi indiriminden faydalanmak istediğini belirten bir dilekçe
- Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi
- Çalıştığı iş yerinden alacağı, sigortalı işçi olduğunu gösteren dökümanlar
Raporu olmayan kişiler hastaneye sevk edilir
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü, Vergi Dairesi ve Mal Müdürlüğüne, vergi indiriminden faydalanmak için kendilerine başvuran kişilerin yakın devlet hastanesine sevk eder. Hastane tarafından düzenlenen sağlık kurulu raporu ise tekrardan sevk işlemini yapan birime gönderilir. Bazen sigortalıların işe girmeden evvel almış oldukları sakatlık raporları uygulama esnasında bazen kabul edilmeyebiliyor. Engelli vergi indirim belgesi alabilmek ve indirimden faydalanabilmek için başvuran sigortalıların muhakkak devlet hastanesine sevk edilmesi gerekir.
Engelli emekliliğinde kaç kademe var?
Engelli olduğu için vergi indiriminden faydalanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar, 6 Ağustos 2003 tarihinden önce yaşları ne olursa olsun en az 15 senedir sigortalı olmak ve en az 3600 gün priminin ödenmiş olması durumunda emekli maaşından faydalanabiliyorlardı. Fakat 6 Ağustos 2003 tarihinden itibaren engelli vergi indirim belgesi olan kişilerin emekli maaşından faydalanabilme şartları tekrardan düzenlenmiştir. Bu değişiklikten sonra; vergi indiriminden faydalanmaya hak kazanmış olan sigortalılardan 06.08.2003 tarihine göre;
- Derece engelli olan kişilerin yaşları ne olursa olsun en az 15 sene sigortalı olmaları ve en az 3600 gün yaşlılık, malullük ve ölüm sigortası priminin ödenmiş olması
- Derece engelli olan kişilerin yaşları ne olursa olsun en az 18 yıl sigortalı çalışmaları ve en az 4000 günlük yaşlılık, malullük ve ölüm sigortası priminin ödenmiş olması
- Derece engelli olan kişilerin yaşları ne olursa olsun en az 20 yıl sigortalı olmaları ve en az 4400 gün yaşlılık, malullük ve ölüm sigortası primlerinin ödenmiş olması şartıyla, emekli maaşından faydalanabileceklerdir.
Engellilerin, emekli maaşından faydalanma şartlarını değiştiren bu yasa değişikliğinden engellilerin hemen etkilenmelerini engellemek amacıyla 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa geçici bir 87. Madde dahil edilmiştir. Geçici olan bu maddeyle birlikte, vergi indiriminden faydalananların, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle, emeklilikte kademeli bir sigortalılık süresi getirilmiştir. Bu duruma göre her üç sene için II. Derece engellilere 15 sene ilave 8 ay ve 80 gün, III. Derece engelli kişilere ise 15 yıla ilave olarak 1 sene ve 160 gün daha fazla prim ödeme şartı getirilmiştir.
