Dünya da engellilerin sayısına baktığımız zaman önemli bir sayının karşımıza çıkmış olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla bu vatandaşlarında hayatlarının bir şekilde kolaylaştırılması ve günlük yaşa içerisinde onlara yardımcı olacak bir takım teknolojik gelişimlerin yapılması gerekiyor. Evet dünya giderek teknoloji bağımlısı olmaya doğru giderken bunun nimetlerinden engellilerinde fayda sağlamış olduğu dikkatimizi çekiyor. Bunun aslında bir sosyal sorumluluk olması ve engelli vatandaşlarında hayata daha sağlam ve güvenli bir şekilde sarılabilmeleri için bu gelişimlerinde sürekli olarak devam ettirilmesi gerekiyor. Her insan bir engelli adayı ve bugün sağlam birisiyken yarın olası bir kaza ya da sinirsel bir durumdan dolayı saniyeler içerisinde sizde engelli olabilirsiniz. Bunun içinde bu tür gelişimlere destek vermeli ve engelli vatandaşların haklarına saygı duymalısınız. Evet, aslında dünyada hayatlarını engellilere adamış ve onlara bir nebze olmuş insanlarında olduğunu biliyoruz. Bu insanlar engellilerin hayatlarını kolaylaştıracak olan yollar bulmaya çalışıyorlar. Bu makalemizde binlerce buluş arasından size bazılarını anlatalım istedik. Bir çok engelli kişi günlük yaşamları içerisinde bu cihazları kullanıyorlar.
Şimdi sırayla bu geliştirilmiş olan icatlara bir bakalım.
işitme engelliler için yapılan icatlar
İşitme Cihazı (Kulaklık)
İşitme cihazları duyma güçlüğü çeken engelliler için geliştirilmiş ve 18 yy.’dan bu yana çok fazla kullanılan engelli icatlarından bir tanesi. Ama bunların dışında da işitme engelliler için yapılan icatlar vardır bunlardan olan kısa mesaj şu şekilde belirtilebilir.
Kısa Mesaj
Bundan yaklaşık olarak 20 sene öncesine gittiğimiz de kısa mesajların hayatımızda olmadığını görebiliyoruz. İlk mesaj merry Chrismas olarak gönderilmişti ve dünya bu mesaj sayesinde cep telefonlarındaki yazışmaların farkına varmış oldu. Aslında amaç işitme engellilerin hayatlarının kolaylaştırılması yönündeydi ancak dünya bu uygulamayı çok severek bir dönem konuşmak yerine mesajlaşmayı önemsedi. Bunun birazda maddi açıdan uygun olması kısa mesajlara olan ilgiyi artırmış oldu. Günümüz teknolojisinde de halen kısa mesaj işitme engelliler tarafından kulanılan sistemler. Kısa mesajların tarihine baktığımız zaman önceden işitme engelli olan vatandaşların kullanmış oldukları tek uygulamaydı ama günümüzde baktığımız da bunun biraz daha zahmetli bir uygulama olduğu da düşünülüyor.
Bu mesaj sistemini kullananlara baktığımız zaman Type Talk, kesinlikle harika ve bu listede yerini kesinlikle garantiliyor. Servis, sağır kimsenin özel bir telefona yazabilmesine imkan verirken, sonrasında bu mesaj bir operatör tarafından hattın diğer ucundaki duyan kimseye okunuyor. Sonrasında o kimse de cevap verdiğinde operatör bu kez mesaja çevirerek engelli kimseye gönderiyor. Evet, harika ancak sınırlı, çünkü eğer evinizden uzaktaysanız bu hizmeti kullanamazdınız. İşte bu noktada SMS hizmeti devreye giriyor ki, tüm zamanları en mükemmel iletişim yolu haline geliyor. İnternette sohbet, Facebook, Twitter ve elbette ki e-mail aynı işi yapıyor ve kıtalar arasındaki sınırları kaldırarak insanları özgürleştiriyor.
İşitme engelliler için yapılmış olan cihazları biraz daha şekillendirebiliriz ancak işin diğer tarafında da zihinsel engelli vatandaşlar yer alıyordu ki burası işin biraz daha zoruydu. Çünkü bu vatandaşlar evlerinden uzaklaşmaya gelmiyor ya da ne zaman nerde ne yapacakları çok fazla belli olmuyordu. Bunun için ise zihinsel engelliler için yapılan icatlara aşağıda değinelim istedik.
Zihinsel Engelliler İçin Yapılan İcatlar
Akıllı Kemer
Akıllı kemer uygulaması tam olarak zihinsel engelliler için olmayabilir ancak ailelerinde işine oldukça geliyordu. Bu cihaz özellikle zihinsel engeli olup kriz durumunda engellinin tepkisine göre hareket ediyor ve direk olarak aileye mesaj gönderiyor. Akıllı kemer kullanımı ise altı yaşından büyükler için uygundu ve günümüzde halen geliştirilmeye devam ediyor.
Konuşma Engelliler İçin Yapılan İcatlar
İşitme engellilik kadar konuşma engellilikte önemli bir sorun çünkü konuşamadığınız zaman durumu anlamış olsanız bile anlatamıyorsunuz. Özellikle de doğuştan işitme engelli olan birisinin konuşamaması da burada önemli bir faktör. Teknoloji geliştikçe de işitme ve konuşma engelliler için icatler hızlı bir şekilde artıyordu. Bu icatlardan birisi ise şuydu.
Lucy4 Keyboard
Ellerini sınırlı kullanan ya da hiç kullanamayanlarla birlikte konuşamayan engelliler Lucy4 Keyboard ile hayatlarını kolaylaştırıyorları. Konuşma engelli vatandaşlar işin geliştirilmiş olan işaret dili de halen günümüzde kullanılan en önemli konuşma dili. Şu an dünyanın her yerinde konuşma engeli olanlar bu şekilde iletişim kurmaya çalışıyorlar. Konuşma engeli olanların hayat standartlarının geliştirilmiş olması önemli bu insanların bedensel bir engelinin olması hayatlarının buna rağmen oldukça zorlanmasına neden olabiliyor.
Bedensel Engelliler İçin İcatlar
Bedensel engellilik her engel grubuna göre oldukça sıkıntılı. Bu insanların zihinsel engellerinin bulunmaması onların hayata bakış açısını daha zekice geliştirmiş olsa da önlerine çıkan engeller onların bedenlerini önemli ölçüde sıkıntıya sokuyor. Hayat konforunun artırılmış olması ve de artık insanların engellilik konusunda daha farkındalık yaratmış olması buradaki duyarlılığı da artırmış durumda. Bedensel engelli birisi önüne engel çıkarılmadığında ya da engellerin kaldırılmasıyla birlikte artık günlük yaşam içerisinde engelsiz birisiyle aynı şekilde gezip dolaşabiliyor. Bunlar için geliştirilmiş tekerlekli sandalyeler ve akülü araçlar büyük bir başarı sağlayabiliyor. Aşağıda bedensel engelliler için geliştirilmiş olan bir elektrikli araba olan Kenguru bu konuda oldukça başarılı.
Kenguru Elektrikli Araba
Tekerlekli sandalye kullanıcıları, uzun süredir çok çeşitli adaptasyonlar ve modifikasyonlar sayesinde araba kullanabiliyorlar. Ancak önemli bir dezavantaj var. Birçok insan tekerlekli sandalyelerini katlamak ve kendilerini arabanın içine transfer etmek durumunda kalıyor ki, bu zaman harcanmasına neden olan ve zor bir iş. Firmanın kurucu CEOsu ve atrofisinden mustarip Stacy Zoern’in hizmete sunduğu The Kenguru, kullanıcılarının aynı zamanda tekerlekli sandalyeleri ile içinde kalabildiği bir araba. Bir “halk arabası”olarak düşünülen elektrikli araba, saatte yalnızca 25 mil gidebiliyor ki, böyle bir araba için olması gereken yasal mesafe de bu şekilde. Araba uzun mesafeli seyahatlerden ziyade yakın mesafedeki işleri halledebilmek için tasarlanmış bulunuyor. Web sitesindeki bilgiye göre Kenguru “yakında” Büyük Britanya piyasasında satışa sunulacak.
Görme Engelliler İçin İcatlar
Kabartma Yazı
Kabartma yazı denildiğinde 1800’lü yıllara kadar gitmemiz gerekiyor. o zaman 15 yaşında olan Fransız Lois Braille askerlerin gece saatlerinde ışığa gerek duymadan ve sessiz bir şekilde iletişim sağlayabilmeleri adına bu alfabeyi geliştirmiş. Kabartma yazı karakterlerine genel olarak bakarsak küçük ve dikdörtgen bloklarda hücreler ve içleri kabartma olan noktalardan meydana geliyor. Bu kabartmaları hücrelerine yerleştirmede bir hücre için 6 farklı şekilde yerleşim söz konusu alfabede 26 harf var bunun yanı sıra noktalama ve numaralamaları da temsil ediyor. Hatta uzun harfleri kısalta biliyorsunuz da. 21.YY. geldiğimiz zaman ise bu alfabenin kullanımının azalmış olduğunu görebiliyoruz. Engelli insanların o dönemde çok fazla faydasına gelen bu uygulama sayesinde hayatları çok daha kolaylaştırılmış durumda..
Eyebord
Renk körlüğü yaşayanlar için geliştirilmiş bir uygulama çünkü renk körlüğünden daha da ilerisi olan her şeyin siyah ve beyaz olarak gösterilmesi önemli bir sorundu. Seslerin kemik iletimi sayesinde renklere kodlanması ve beyne iletilmesiyle bu sorunu aşmış bulunuyor. Cihaz, 360 farklı renk tonunu algılayabiliyor.
Akıllı Telefon
Günümüz teknolojisiyle cep telefonlarının faydasını tahmin ediyorum ki anlamayacak yok. Cep telefonları için geliştirilmiş olan uygulamalar sayesinde görme engellilerde artık ulaşımdan iletişime kadar pek çok konuda fayda sağlayabiliyorlar.
