Hiperenflasyon Yaşamış Ülkeler

Hangi Ülkelerde Hiperenflasyon Yaşandı?

• Venezuela
• Almanya
• Macaristan
• Zimbabve
• Yugoslavya
• Yunanistan

Venezuela’da Hiperenflasyon

Venezuela’da hiperenflasyon birkaç yıl önce başladı. Venezuela’da hiperenflasyon o kadar yüksekti ki, yıllık yüzde 3 milyon enflasyondan bahsedilirdi. Şimdi hala yüksek enflasyonla boğuşan Venezuela’da devletin aldığı tavan ve taban fiyat kararı nedeniyle, pek çok ürün karaborsaya düşmüş durumda. Venezuela’da durum öyle içler acısı ki, beş gün önce aldığınız bir ürününün bugün iki katına satılmasının ne kadar vahim bir tablo oluşturduğunu tahmin dahi edemezsiniz.

Venezuela Hiperenflasyon Nedenleri

• Para arzı bilerek artırıldı. Ülkenin ekonomi sorumlusu, para basmanın enflasyon yaratmayacağını düşünüyordu
• Ülkeye ambargo koyan ABD nedeniyle Venezuela, en önemli gelir kaynağı olan petrolünü hiçbir ülkeye satamadı.
• Bunun sonucunda ülke, gıda ihtiyacını ithal ederek karşılayamadı zira ülkenin ihracatının %90’ı petrolden oluşuyordu, bu nedenle kendi ülkesinde üretim yapmaya ihtiyaç duymadı.
• Sürekli artırılan para arzı, belli bir süre sonra zorunluluk haline geldi, zira %1000’lere ulaşan enflasyon nedeniyle, üreticiler, esnaflar ve bir ürün satan, pazarlayan herkes ürün fiyatlarına her hafta zam getirmek zorunda kaldı.
• Bu zamlar nedeniyle, maaşlı çalışanların alım gücü düşüyordu ve onlarda zam almak zorunda kalıyordu.
• Bu da içinden çıkılmaz bir enflasyon sorununa dönüştü.

Almanya

Hiperenflasyon yaşamış ülkeler listesinde Almanya ikinci sırada. Almanya hitler döneminde tarihin gördüğü en yüksek enflasyonu yaşadı. Hitler, sürekli para basarak dış borçlarını ödemeye çalışıyordu. Basılan paralarla döviz alınıyor ve borçlar ödenmeye çalışıyordu, fakat o dönem kullanılan Alman para birimi talep edilmediğinden döviz almak için her defasında daha fazla para ödeniyor bu da parayı değersizleştiriyordu. Zamanla Hitler markı ciddi değer kaybetti.

Hatta öyle bir değer kaybetti ki insanlar bankotları ısınmak için sobaya atıyordu. Bir bavul dolusu para bir dolar dahi etmiyordu. O dönemde neredeyse her hafta bir önceki en büyük banknotun iki üç katı değerinde yeni kâğıt paralar çıkıyordu, fakat bu kâğıt paralar genelde zenginler tarafından kullanıldığı için, fakir kesimin eline çok geç ulaşıyordu. Ulaştığında da para binlerce kat değer kaybetmiş oluyordu.

Almanya’da Hiperenflasyon Nedenleri

• Para basarak dış borçların ödenebileceği inancı
• Para basarak, ekonomiyi düzeltebileceğine, üretimin artabileceğine olan inanç

Macaristan Hiperenflasyon

Macaristan, tarihin tanık olabileceği en yüksek enflasyonu yaşamış bir ülkeydi. 1946 yılında Macaristan’da aylık enflasyon 13 kentilyona çıktı. Ülkede sadece günlük enflasyon yüzde 195’ti ve her geçen gün fiyatlar 3’e katlanıyordu. Daha basit anlatmak gerekirse, 3 gün önce 2 TL’ye aldığınız bir ekmeğin bugün 54 TL’ye satıldığını düşünün. İşte Macaristan tarihte bu kadar yüksek bir enflasyona tanık oldu.

Zimbabve

Hiperenflasyon yaşamış ülkeler listemizde Zimbabve’de var. Zimbabve, Afrika’da yer alan aşırı yüksek enflasyon sorunu olan bir ülkeydi. Ülkede enflasyon sorunu hala devam ederken, 2008 yılında sadece aylık enflasyon oranları yüzde 79 milyara ulaşmıştı. Ülkede her geçen gün fiyatlar 2’ye hatta 3’e katlanıyordu. İnanılmaz bir enflasyon sorunu ile baş başaydılar ve hala öyleler. Aynı zamanda Zimbabve, dünyanın en değersiz parasını kullanıyordu, sadece 2008 yılında 45 milyar Zimbabve doları 1 Amerikan doları ediyordu.

Zimbabve Enflasyon Nedenleri

• Zimbabve’de yaşanan enflasyonun en önemli nedeni, 2000’li yıllarda tüm tarım arazilerinin kamulaştırılma politikasıydı.
• 2000’li yılların başında kamulaştırılan tarım arazileri, diğer halkların torunları beyazlardan alınıp, siyahi yerel halka veriliyordu.
• Fakat siyahi halk, tarımdan hiçbir şey anlamadı ve tarımsal üretim birkaç yılda 10 kat düştü.
• Ülkede hem enflasyon hem de açlık yaşandı.
• Sorunu çözmek isteyen beceriksiz başkanlar, daha fazla para basmak istediler böylece daha fazla parayla insanlar yiyecek alabilirlerdi.
• Fakat para arzının artışıyla beraber pazarlara koşan halk, anında ciddi oranda yükselmiş fiyatlarla karşılaşıyordu, zira halk devletten zamlı bir şekilde maaşlarını alırken pazara getirdiği para pazardaki tüm yiyecekleri 500 kez satın alabilecek kadar fazlaydı.
• Zimbabwe’de yıllık enflasyon yüzde 300 milyonlara kadar çıkmıştı.
• Halk açlık ve fakirlik içerisinde yaşıyordu, zira artan fiyatlara kimse yetişemiyordu. Sadece 3 saate bir fiyat etiketleri değişiyordu.