Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Bölümü, iş yerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla oluşturulmuş bir alanı ifade eder. Bu alanda İş sağlığı ve güvenliği uzmanları, mühendisleri ve denetçileri gibi profesyoneller çalışır. İş sağlığı ve güvenliği uzmanı, iş yerlerindeki riskleri değerlendirir, önleme stratejileri geliştirir, eğitim programları düzenler ve iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemeye odaklanır.
Türkiye’de İSG, İş sağlığı ve güvenliği alanında yasal düzenlemeler ve kurallarla desteklenmektedir. Özellikle 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu bu alandaki temel yasal çerçeveyi oluşturur. Bu kanun, işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda yükümlülüklerini belirtir ve çalışanların haklarını korur.
İSG bölümü, iş yerlerindeki riskleri analiz eder, tehlikeleri belirler ve çalışanları bu tehlikelere karşı koruyacak önlemler alır. Bu önlemler arasında iş ekipmanlarının düzenli bakımı, işçilere uygun eğitimlerin verilmesi, kişisel koruyucu donanımların kullanımı gibi uygulamalar bulunur.
İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG), iş yerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumayı amaçlayan bir disiplindir. İSG, iş yerlerindeki riskleri belirlemek, bu riskleri azaltmak veya ortadan kaldırmak için çeşitli önlemler almak ve çalışanları iş kazaları ve meslek hastalıklarından korumakla ilgilenir.
İSG kapsamında, iş yerlerinde çeşitli tehlikeler olabilir. Bunlar, iş ekipmanlarından kaynaklanan tehlikeler, kimyasal maddelerin kullanımıyla ilgili riskler, fiziksel tehlikeler (örneğin, düşme, yaralanma), biyolojik tehlikeler (örneğin, enfeksiyon riski), ergonomik faktörler (örneğin, yanlış pozisyonlarda çalışma sonucu ortaya çıkan yaralanmalar) gibi çeşitli faktörler olabilir.
İSG’nin temel amaçları şunlardır:
- İş Kazalarını ve Meslek Hastalıklarını Önlemek: İSG, iş yerlerinde çalışanların maruz kaldığı riskleri azaltarak iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemeyi amaçlar.
- Güvenli Çalışma Ortamları Sağlamak: İSG, iş yerlerinde güvenli çalışma ortamlarının oluşturulmasını ve korunmasını sağlar. Bu, uygun ekipmanların sağlanması, tehlikelerin tanımlanması ve önlenmesi, acil durum planlarının oluşturulması gibi uygulamaları içerir.
- Çalışanların Sağlığını Korumak: İSG, iş yerlerinde çalışanların fiziksel ve psikolojik sağlığını korumayı hedefler. Bu, işyerinde ergonomik koşulların iyileştirilmesi, kimyasal maddelerin güvenli kullanımı, periyodik sağlık kontrolleri gibi önlemleri içerebilir.
İSG, iş yerlerinde çalışanların ve işverenlerin sorumluluklarını belirleyen yasal düzenlemelerle desteklenir. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gibi yasal düzenlemeler, işverenlerin İSG politikalarını belirlemesini, çalışanlara eğitim sağlamasını ve iş yerlerinde düzenli denetimler yapmasını zorunlu kılar. Bu yasal düzenlemeler, iş yerlerinde İSG standartlarının uygulanmasını ve çalışanların sağlığının korunmasını sağlamak için önemlidir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Açıköğretim
İş Sağlığı ve Güvenliği açıköğretim programları, çalışanların mesleki yeterliliklerini artırmak ve iş yerlerinde güvenli çalışma ortamlarını sağlamak için tasarlanmıştır. Bu programlar genellikle uzaktan eğitim formatında sunulur ve çalışanların mevcut işleriyle uyumlu bir şekilde eğitim almalarına imkân tanır. Türkiye’de açıköğretim sistemi aracılığıyla İSG alanında çeşitli eğitim ve sertifikasyon programları sunulmaktadır.
Açıköğretim İSG programları genellikle şu konuları kapsar:
- İş Sağlığı ve Güvenliği Yasal Mevzuatı: Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yasal düzenlemeleri ve mevzuatı öğretir. Bu, işverenlerin ve çalışanların hakları ve yükümlülükleri hakkında bilgi sağlar.
- İş Güvenliği Yönetimi: İş yerlerinde risk değerlendirmesi, tehlike analizi, acil durum planları gibi iş güvenliği yönetim süreçlerini öğretir.
- İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları: İş yerlerinde güvenli çalışma ortamlarının nasıl sağlanacağına dair pratik bilgiler sunar. Bu, kişisel koruyucu donanımların kullanımı, iş ekipmanlarının güvenli kullanımı, tehlikeli maddelerin yönetimi gibi konuları içerebilir.
- Meslek Hastalıkları ve İş Kazaları: Çalışanların maruz kaldığı riskleri ve bu risklerin nasıl azaltılacağını öğretir. Meslek hastalıkları ve iş kazalarının önlenmesi konusunda bilinçlendirme yapar.
- İSG Denetimi ve İncelemesi: İş yerlerinde İSG denetimlerinin nasıl gerçekleştirileceği ve denetim sonuçlarının nasıl değerlendirileceği konusunda bilgi verir.
Bu programlar genellikle açıköğretim fakülteleri veya meslek yüksekokulları tarafından sunulur. Adaylar genellikle belirli bir süre içinde dersleri tamamlamak ve sınavlardan geçmek suretiyle programı başarıyla tamamlarlar. Programı tamamlayanlar genellikle İSG alanında çalışma fırsatları bulabilir veya mevcut işlerinde daha yüksek pozisyonlara yükselebilirler.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Ne İş Yapar?
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı (İSG Uzmanı), iş yerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için çalışan bir uzmandır. İSG Uzmanlarının görevleri genellikle şunları içerir:
- Risk Değerlendirmesi: İş yerlerindeki potansiyel tehlikeleri belirlemek için risk değerlendirmesi yaparlar. Bu, iş yerindeki fiziksel, kimyasal, biyolojik ve ergonomik tehlikelerin tanımlanması ve analiz edilmesini içerir.
- Önleme Stratejileri Geliştirme: İSG Uzmanları, belirlenen tehlikeleri azaltmak veya ortadan kaldırmak için önleme stratejileri geliştirirler. Bu stratejiler, kişisel koruyucu donanımların kullanımı, iş ekipmanlarının düzenli bakımı, işyeri düzenlemeleri ve eğitim programları gibi çeşitli önlemleri içerebilir.
- Eğitim ve Bilinçlendirme: İSG Uzmanları, çalışanları iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitirler ve bilinçlendirirler. Bu, güvenli çalışma yöntemleri, tehlikelerin nasıl tanınacağı, acil durum prosedürleri ve kişisel koruyucu donanımın nasıl kullanılacağı gibi konuları içerebilir.
- İş Sağlığı ve Güvenliği Programlarının Yönetimi: İSG Uzmanları, iş yerlerindeki İSG programlarının oluşturulması, uygulanması ve yönetilmesinden sorumludur. Bu, İSG politikalarının geliştirilmesi, risk değerlendirmelerinin düzenli olarak gözden geçirilmesi ve yasal düzenlemelere uygunluğun sağlanması gibi görevleri içerebilir.
- İSG Denetimi ve İncelemesi: İSG Uzmanları, iş yerlerinde düzenli olarak denetimler yapar ve İSG uygulamalarının yasal düzenlemelere uygunluğunu değerlendirirler. Ayrıca, iş kazaları veya meslek hastalıkları meydana geldiğinde bu olayları inceleyip raporlar hazırlarlar.
İSG Uzmanları, iş yerlerinde güvenli bir çalışma ortamının sağlanması ve çalışanların sağlığının korunması için önemli bir rol oynarlar. Bu uzmanlar genellikle İSG eğitimi almış ve belirli sertifikalara sahip kişilerdir.
