Bu yazının içeriğinde neler var?
Şirketler, yatırım bulmak, finansman bulmak veya ekstra gelir elde etmek amacıyla hisse senetlerini borsada satabilirler, bu şirketlerin hisse senetlerini alan kişiler hem şirkete yatırım yapmış olur hem de şirketin bir bölümünü satın almış olurlar, doğal olarak şirketin elde ettiği kardan pay alma hakkına sahip olur. Her şirket, elde ettiği karı yatırımcısına dağıtmayı tercih etmeyebileceği gibi, bazı şirketler karın tamamını yatırımcısına vermek isteyebilir, bu tamamen yönetim kurulunca alınan bir karardır.
Temettü Yatırımı Nasıl Yapılır?
Temettü yatırımı yapabilmek için borsada bir hesabınızın olması ve hisse senedi alabiliyor olmanız gerekir. Hisse senedi alımı için de bir aracı kurumda borsa hesabı açtırmanız gerekir. Temettü ödemesi alabilmek için temettü veren şirketleri satın almanız gerekir, bunun için de uzun süredir temettü veren şirketleri bulmanız gerekir. Çoğu finans uygulaması veya internet sitesinde, temettü veren şirketleri rahatlıkla bulabilirsiniz.
- Borsada bir hesap açın
- Temettü ödeyen ve ödeme ihtimali olan hisse senetlerini alın
- Temettü ödenme tarihini bekleyin ve ödemenizi alın.
Temettü Geçmişi veya Anı Yansıtır, Geleceği Değil?
İnternet üzerinde temettü veren şirketlerin, hangi oranda temettü verdiklerini öğrenmeniz o oranda temettü alabileceğiniz anlamına gelmez. Temettü oranı ya da temettü verimliliği, önceki ödeme tarihinde verilen miktarın, şirketin piyasa değerine oranıdır. Örneğin 10 milyar TL’lik bir şirket, 6 ay önce 100 milyon TL temettü ödemiş olsun. Bu durumda temettü verimliliği %10’dur. Fakat şirketin piyasa değeri 20 milyar TL’ye ulaştığında temettü verimliliği %5 olarak gözükecektir, bunun nedeni ise henüz yeni temettü dağıtılmamış olmasıdır. Yani internet üzerinde gördüğünüz oranlar, bir sonraki temettü ödeme tarihinde yine aynı orandan temettü alabileceğiniz anlamına gelmiyor
Bunun dışında temettü ödemesi, zorunlu bir şey değildir, bu sene aldığınız temettüyü bir sonraki sene alamayabilirsiniz veya daha düşük oranda alabilirsiniz, bu açıdan temettü ödemeleri garanti bir oran veya tutarda ödenmiyor. Daha yüksek orandan temettü almak için, elde ettiği karın tamamını veya büyük bir kısmını uzun yıllardır yatırımcıya veren şirketlere bakmanız gerekir. Uzun dönemdir şirketin temettü ödüyor olması, sürekli kar elde ettiği anlamına da gelir, kar elde etmeyen şirket temettü veremeyeceğine göre uzun dönemde temettü ödemeleri çok önemlidir.
Temettü Nasıl ve Ne Kadar Ödenir?
Temettü ödemesi iki çeşit yapılır, nakit veya pay temettüsü. Nakit temettü, doğrudan borsa hesabınıza nakit para olarak ödenen temettü gelirleridir. Pay temettüsü ise, şirketin hisse senedi olarak ödediği bir temettü türüdür. Yani 100 hisseniz varsa, 5 hisse temettü alırsınız ve şirketteki payınız 5 hisse artar.
Pay, Hisse Yöntemiyle Temettü
Özellikle uzun vadeli yatırımcılar için çok iyi bir fırsat diyebiliriz. Bu profildeki yatırımcılar, aldıkları temettü ödemeleriyle şirketteki paylarını her geçen gün artırırlar ve şirketteki payları hiç para ödemeden büyür. Bundan 30 yıl önce bir şirketin %1 hissesini alan bir yatırımcı, aldığı temettü ödemeleriyle hisse almaya devam etmiş ve bugün şirketin %20,5’lik payını hiç para ödemeden satın almış.
Nakit Temettü
Nakit temettü, bizzat para banka hesabınıza nakit para olarak ödenen temettülerdir. Yatırımcı ister bu parayı faiz geliri gibi harcar, isterse yeniden hisse senedi alarak daha da zenginleşmeye devam eder.
Yüksek Temettü mü iyi? Düşük Temettü mü?
Borsadaki hisse senetlerini incelediğinizde hepsinin farklı oranlarda temettü verdiğini göreceksiniz. Kimisi yıllık %3 ödemişken, kimisi yıllık %20 ödemiştir. Daha yüksek temettü ödeyen şirket daha çok kar ediyor algısı yanlıştır. Özellikle bazı şirketler yeteri kadar büyüdüklerinde, artık büyümek yerine yatırımcılarına para kazandırmak için elde ettiği karın tamamını yatırımcısına öder ve bu şirketin hisse senetleri enflasyon oranından daha fazla değerlenmez genellikle.
Fakat bazı genç şirketler daha fazla büyüyebilmek için, çok az temettü verir ve elde ettiği karı, yatırımlarını finanse edebilmek için kullanır. Bu açıdan çok düşük temettü de iyi değildir, çok yüksek temettü de. Fakat genç bir şirket yüksek temettü, büyük bir şirket az temettü veriyorsa, dikkat etmek ve iyi incelemek lazımdır.
Temettü Yatırımcılığı ile Nasıl Emekli Olunur?
Temettü yatırımcılığı ile çok rahat bir şekilde emekli olabilirsiniz. Pek çok yatırım aracına kıyasla temettü geliriyle emekli olmak daha basit ve daha hızlı bir yöntemdir. Diyelim ki yıllık %7 ortalama temettü alıyorsunuz. Toplam portföy büyüklüğünüzde 500 bin liraya ulaştı. Bu durumda yaklaşık 35 bin lira yıllık temettü geliriniz var demektir. Bu parayı istediğiniz gibi harcayabilir ve kendinize emekli maaşı yapabilirsiniz. Bir yandan hisse senedi de değer kazanır ve size ödenen temettü geliri miktar olarak her geçen sene artacaktır.
Düzenli Birikim Yapılacak Bir Hisse Senedi Seçin
- Temettü yatırımı her ne kadar garanti bir yatırım gibi görülse de paranız borsada değerlendirildiği için hala riskli bir yatırımdır.
- Düzenli olarak hisse senetlerini takip etmeniz gerekir.
- Portföyünüz büyüdükçe yeni hisse senetleri ekleyebilirsiniz.
- Hisse senetlerini düzenli olarak alın ve biriktirin.
- Zamanla portföyünüz arttıkça aldığınız temettü de artacak. Örneğin, bugün 500 bin liralık portföyünüze karşılık 35 bin lira temettü aldığınızı varsayalım.
- Bundan 10 yıl sonra paranız 1 milyon liraya ulaşacak ve yılda 70 bin lira temettü almaya başlayacaksınız. Bu hesaplama enflasyon olmayan ortamda hesaplanmıştır.
Temettü Alamazsam Ne Olur?
Bazen, özellikle kriz zamanlarında temettü yatırımcılığı herhangi bir getiri sağlamayabilir. Mesela, kriz zamanlarında şirketler hiç temettü ödemeyebilir, bu gibi durumlar için acil durum fonu oluşturun. Biriktirdiğiniz her 1000 liranın, 100 lirasını acil durum fonuna gönderin ve olası bir kriz durumunda buradaki parayı kullanın. Buradaki para da vadeli mevduat gibi hiç riskli olmayan yatırım araçlarında değerlendirilsin.
Acil durum fonu, temettü alamadığınız zamanlarda getiri elde etmenizi sağlar.
Olası sağlık problemlerinde de acil durum fonundaki parayı kullanabilirsiniz.