Engellilik doğuştan ya da sonradan meydana gelmiş olabilir. bunun için her insanın kendisi için düşünmesi gereken şey bir gün engelli olarak hayatını devam ettirebileceği olmalıdır. İşte buradan yola çıkarak engellilere engel değil destek olmanın da ne kadar önemli olduğunu algılayacaktır. Bu makalemizde engelli öğrencilerin hakları nelerdir? bu konulara değinmenin faydalı olacağını düşündük. Çünkü engelli olup eğitim almak zorunda olan ancak haklarını bilmediklerinden dolayı da güçlük çeken bir sürü öğrencimizin olduğunu görebiliyoruz.
Engelli öğrenci hakları
Eğitim önemli bir konu ve hiçbir engellinin de bu haktan mahrum olmaması gerekir. Engelli bireylerin özel durumlarının dikkate alınması ve bütünleştirilmiş ortamlarda eşit bir şekilde eğitim alması gerekir. İşte burada devlet sosyal devlet olma gereğini göz önünde bulundurarak işitme engelliler için Türk işaret dili sistemini oluşturmuştur.
Engellilerin her türlü eğitim hakları sonuna kadar savunulmuş ve onların düzgün bir eğitim alabilmeleri ve hatta küresel anlamda ihtiyaçlarının giderilebilmesi için kabartma, sesli ve elektronik kitap gibi ayrıcalıklar geliştirilmiştir. Bunlar bizim yazdığımız bazılarıdır ancak bunların yanı sıra teknoloji geliştikçe de birçok benzeri materyalin oluşturulduğunu biliyoruz.
Engelli öğrencilerin haklarıyla ilgili olarak mesleki eğitime de önem verilmiştir. Bu anlamda çıraklık eğitimi almak isteyen engellilerin yetenekleri ve becerileri de göz önünde bulundurularak özel eğitim değerlendirilmesi yapılmıştır.
Bir insanın engeli ne olursa olsun o istediği sürece eğitim alma hakkına sahiptir. Ancak bunun engelin durumu belirleyici olacaktır ve burada da sağlık kurulu raporu belirleyici bir etkendir. Eğer engelli kişi okula gidemeyecek düzeydeyse bu durumda öğretmenin de eve gelmesi sağlanır.
5378 sayılı Engelliler Kanunu’nun 15. Maddesinde “Hiçbir gerekçeyle engellilerin eğitim alması engellenemez. Engelli çocuklara, gençlere ve yetişkinlere, özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlarda ve engelli olmayanlarla eşit eğitim imkânı sağlanır.” ibaresi yer almaktadır.
Engellilerin eğitim hakları nelerdir?
Engellinin engel türü ve derecesine göre genel eğitim sisteminde bir takım hakları mevcuttur. Engelli normal sınıflarda eğitim görebileceği gibi daha ağır durumda özel eğitime ihtiyaç duyabilmektedir. Bunun içinde özel eğitim sınıfları sorunun çözüm kaynağıdır. Normal sınıflarda eğitim alma yeteneğine sahip olan bir engelli öğrenci kendi akranlarıyla da bir arada olabileceğinden sosyalleşebilmesi daha kolay olacaktır ve devlet bu konuda kaynaştırma öğrencisi modelini geliştirmiştir.
Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin zorunlu öğrenim çağı
Okul öncesi dönemde zorunlu öğrenim 3-14 yaş arası olarak belirlenmiş ve engellilerin bu durumlarından da Milli Eğitim Bakanlığı sorumlu tutulmuştur. Engellilere yönelik olan eğitim 0-6 yaştan başlayarak yönlendirmelere göre de farklılık gösterebilecektir.
Özel Eğitim Hizmetlerinin Yasal Dayanağı Nedir?
Özel eğitim hizmetleri 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği” nde belirtilen esaslar doğrultusunda yürütülür.
Engellilere Yatay Geçiş
Engellilere yönelik hazırlanmış olan yönetmeliğin amacı eğitim gören öğrencinin hayatının daha da kolaylaştırılmasını sağlamaktır. Bunun içinde akademik ortamın daha da hızlandırılmasının sağlanması amacıyla düzenlemeler yapılmış ve Yükseköğretim Kurulu Engelli Öğrenciler Komisyonu, Engelli Öğrenciler Danışma ve Koordinasyon Birimi, ÖSYM Engelli Öğrenciler Danışma ve Koordinasyon Birimi ile yükseköğretim kurumları bünyesinde oluşturulacak engelli öğrenci birimlerinin çalışma usul ve esaslarını düzenlemişlerdir. Bunlardan birisi de engellilere yatay geçiş olanağıdır.
Engelli kontenjanı olan üniversiteler
8 Şubat 2018 tarihinde gerçekleştirilen YÖK toplantısında yalnızca özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlar için geçerli olmak üzere, YÖK tarafından uygun görüldüğü takdirde ilgili yılın ÖSYS Kılavuzunda yayımlanan programların kontenjanlarına yerleştirilmesine karar verilmiştir.
