Yükseklik fobisi diğer adıyla akrofobi yükseklikten ve yüksekten düşmekten aşırı korkma halidir.
Yükseklik fobisine sahip kişiler asansöre binmekten, merdiven çıkmaktan bile kaygı duyarlar. Yükseklik korkusu farklı derecelerde kendini gösterir.
Bazı kişiler çok yükseklere çıkmaktan korkarken bazıları ise çok az bir yükseklikte bile korku dolu anlar yaşarlar. Bazı akrofobi hastalarının ise yükseklikle ilgili korkuları o kadar yoğundur ki yüksekte olduklarını hayat etmek bile onlara büyük bir korku yaşatır.
Yükseklik fobisi, bu fobiye sahip olan kişilerin yaşam kalitelerini düşürebilmektedir. Örneğin; şehirde yaşıyorsunuz ve bir arkadaşınıza gideceksiniz ama evi beşinci katta ve siz fobiniz olduğu için gidemiyorsunuz, yeni bir işe girdiniz ama iş yeri bir plazanın en yüksek katlarından birinde bulunuyor ya da çok ciddi bir yükseklik fobiniz var merdiven dahi çıkamıyorsunuz ve merdiven kullanmanız gereken bir yere gitmek zorunda kaldığınızda nefes alamıyor gibi oluyor ve ağlama krizine giriyorsunuz.. Bu gibi durumlar hem yaşam kalitenizin düşmesine hem yakın çevrenizle ilişkilerinizin ve iş hayatınızın olumsuz etkilenmesine sebep olur.
Yükseklik Korkusu (Akrofobi) Belirtileri Nelerdir?
Yükseklik fobisinin belirtileri arasında kalp çarpıntısı, kaslarda gerilme, baş dönmesi, az bir yükseklikte olsalar dahi ellerde titreme gibi belirtiler vardır. Yükseklik korkusu olan kişiler bırakın yüksek katlı bir apartman dairesinin balkonundan bakmayı, birinci kattan başka bir yerde yaşamak dahi istemezler.
Yükseklik Korkusuna Nedenleri Nelerdir?
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki yüksekte olmak, yükseklikten düşmek gibi düşünceler genel olarak herkesi kaygılandırır. Çoğu kişi çok aşırı yüksekte olmak istemez. Ancak fobisi olan kişilerde bu durum çok daha yoğun yaşanır. Yükseklik fobisinin nedenlerinden biri küçüklüğümüzden beri çevremizden yükseklikle ilgili duyduğumuz uyarılardır. “Balkon kenarına gitme düşersin”, “merdivenlerden çıkarken sıkı tutun düşersin” gibi uyarılar bazı kişiler üzerinde diğerlerine nazaran daha çok etki yapmakta ve fobi oluşmasına sebep olmaktadır.
Yükseklik fobisinin nedenlerinden biri de genetik yatkınlıktır. Aileden birinde yükseklik fobisi var ise kişilerde yükseklik fobisin ortaya çıkması olağan bir durumdur.
Bazı kişilerde yükseklik fobisi travmatik olaylar sebebiyle ortaya çıkar. Yakın çevremizden birinin, yükseklikle ilgili düşme, kaza geçirme gibi bir olay yaşadığını gören kişiler ilerleyen dönemlerde yükseklikle ilgili büyük korkular yaşayabilirler. Ancak bu her olumsuz olaya şahit olan kişinin yükseklik fobisinin olacağı anlamına gelmemektedir.
Yükseklik fobisi genel olarak çocukluk yaşlarda oluşmaya başlar ve sebepleri çocukluk dönemlerine dayanır. Kadınlarda erkeklere oranla görülme olasılığı daha yüksektir.
Yükseklik Korkusu Tedavi Edilebilir mi?
Diğer tüm fobilerde olduğu gibi yükseklik korkusunun da tedavisi mümkündür. Bazı kişiler tedavi olmak yerine yüksek olan yerlerden kaçınmayı tercih ederler. Örneğin, apartmanların yüksek katlarında değil birinci katta oturmayı tercih ederler, arkadaşlarıyla evde değil dışarda bir yerde buluşmayı uygun bulurlar.Ancak bu her zaman, her kişi için mümkün olmayabilir.
Daha öncede bahsedildiği gibi eğer şehir gibi yüksek binaların çok olduğu bir yerde yaşıyorsanız yükseklik korkusundan kaçınmanız pekte mümkün olmuyor.
Yükseklik fobisi tedavi yöntemlerinden biri sanal gerçekliktir. Burada psikoterapi uzmanları yükseklik fobisi olan kişileri bir gerçekten yüksek bir yerdeymiş gibi bir ortam sağlayan sanal gerçeklik ile yavaş yavaş yüksekliğe maruz bırakarak stedavi etmeyi amaçlarlar.
Yükseklik fobisinin tedavisi için uygulanabilecek bir diğer yöntem ise fobi tedavilerinde sıklıkla kullanılan bilişsel davranışçı terapidir. Bu terapide uzman psikoterapist hastada fobinin oluşmasına sebep olan şeyleri inceler, ve hastanın da iş birliği ile bu sebeplerin üzerine giderek yükseklik fobisi tedavi edilmeye çalışılır.
